Boş Koltuk - J.K. Rowling

Herhangi bir Harry Potter hayranının Boş Koltuk'u alıp okumaması mümkün değil, biliyorum. Ama yüksek beklentiler içine girip heyecanlanmadan önce bir durun sakinleşin bence. Çünkü Boş Koltuk'un Harry Potter ile alakası yok. Fantazi yok, büyü yok, sevimli tipler yok. Yetişkinleri hedef alarak yazmasından doğmuyor farklılık. Hiç tanımadığımız (aslında çok iyi tanıdığımız) o dünyayı yazdığı için çok farklı bu kitap. Kendi acı-tatlı dünyamızı betimlemiş bu sefer Rowling. Bizleri yazmış, sokaktaki insanı. Okuduğu kitapla kendi gerçekliğinden sıyrılmayı sevenlerin, özellikle de Harry Potter dünyasını benimseyenlerin, bu kitabı sevmek için hiçbir nedeni yok. Sevmeyin isterseniz, bana ne. Ama "büyük hayal kırıklığıydı:(" gibi çok bilmiş cümleler kurmayın. Yeni bir Harry Potter beklemeyin! Harry Potter'ın tam tersi olarak, bu kitabın kesinlikle herkesin beğenebileceği türde bir kitap olmadığını unutmayın! Sırf Rowling size hitap eden bir roman yazmadı diye kitabın kötü, kaka olduğu söylenemez, üzgünüm.

Geçen cumartesi, ayın 23'üydü sanıyorum, annemle Remzi'nin önünden geçerken (kitapeviyle senli benli olmak) vitrine söyle bir baktık. Hadi ben çığlık attım da sana noluyor be kadın! Miyop gözlerle tanımış J.K. Rowling yazısını, tebrik ettim. Tabii 7 küçük ansiklodepimsinin başucu rafımda durmasından gelen bir göz aşinalığı var. Hemen aldık, bana da erken bir doğum günü hediyesi oldu falan.

İlk başlarda o tanıdık üslupla nostalji yapsam da bu kadar farklı bir kitap okuyor olmama çok şaşırdım. İster istemez Harry Potter ile karşılaştıracağım, elimde değil. Objektif bir yorum yapabilmek için bu karşılaştırmayı yapmam gerekiyor (çünkü okurken ister istemez karşılaştırdım ve blogda da içimde kalmasın diye bunları yazıya döküyorum, 'yorumlamak' bahane azıcık). Yine de hikayeden ve karakterlerden pek bahsetmeyeceğim çünkü okurken keşfedilmesi gerekiyor bazı şeylerin.

Çeviriyi farklı birinin yapmış olmasının üslubu değiştirdiğini düşündüm, kızdım önce. Ama Dost Körpe çok saygı duyduğumuz bir çevirmen, bence iyi bir iş çıkarmış. Çünkü Rowling üslubunu değiştirmiş bu kitapta. Sıkı Harry Potter hayranlarının ne kadar benimseyecekleri bilinmez. Yine de betimlemeleri, karakterlerin gözünden anlatımları, analizleri, ironileri ve manyakçasına ince ayrıntılarıyla Rowling'in o tanıdık tarzı sık sık gözümüze çarpıyor. Gel gör ki, bu kitapta Rowling'in hiç yapmadığı şeyler var. Yetişkin kitabı denmesinin nedeni olgun bir hikaye ve yetişkin ana karakterlere sahip olduğundan değil. Küfür ve argo var bu kitapta, hatta her sayfada, sayamayacak kadar tekrarlanıyor. Seks var, gayet ayrıntılı betimlenmiş ve kesinlikle romantik değil. Mutsuzluklar var. Varoşlar var. Gerçek hayatın acımasızlığı, soğukluğu, zalimliği, haksızlığı ve hainliği var. Bu yüzden çocuk kitapları satan bir dükkanda Yalvaç Ural kitaplarının yanında yer alması pek komik olmuş.

Harry Potter dünyasının aksine, çok negatif bir dünya yaratılmış Boş Koltuk'ta. Dedim ya, bizim dünyamız (gerçek dünyanın negatif olmadığını iddia eden bebeklerime söyleyecek bir sözüm yok tabii, şanslınız). Ama en çok karakterler can alıcı sanıyorum. Gryffindorlular ile Slytherinliler yok. Saf kötü Voldemortlar ve iyilik timsali Weasleyler yok. Klişe olacak ama, gri karakterler bunlar. Gerçi Rowling bu grileri daha önce bize hiç göstermedi değil; 6. kitapta Slughorn ile başlayıp Snape, Malfoy ve Dumbledore'a farklı yanlar katmıştı. Ama Boş Koltuk'ta çok daha gerçekçi herkes. O kadar kusurlular ki! Benim hiç favori karakterim yok mesela. Çünkü hepsi sevimsizler. Varoşların bağrından kopmuş ağzı bozuk kız çok antipatik mesela, ama bu onu kötü mü yapıyor? Orta tabakanın muhafazakar aileleri gerçekten çok mu kibarlar yoksa iki yüzlülüler mi? İdealist bakış açısıyla herkese yardım etmeye çalışan kişiler ailesini hiç ihmal etmez, kimseden nefret etmezler mi?

Kitabın başında karakterlerin hangisinin aslında haklı hangisinin haksız olduğunu anlamaya çalıştım. Gerçekte tanıyor olsaydım hangisini desteklerdim? Hangisini iyi, hangisini kötü diye etiketlerdim? Bu kadar kolay değil işte.

600 sayfa yazmış Rowling ve bu kadar olaylı bir kitap sanki sadece sosyolojik ve psikolojik çıkarımlar yapmak için yazılmış gibi geliyor bana. Aksiyon-romantizm-polisiye romanlarının pek önemsemediği şeyler. Bu kadar entrika, küçük bir kasaba için fazla olan entrika, 'insan'ın iç yüzünü suratımıza çarpıyor. Evet, entrika da var, politika da. Ne de olsa adı bu kitabın. Konusu bu. Tabii bana sürükleyici gelse de herkesin 2 günde hemen bitirmek isteyeceği bir kitap değil (HP'nin aksine). Sonunu, sona yaklaşmadan önce çok merak ettirmiyor çünkü. Kahramanlıklar ve ilginç serüvenler yok çünkü. Kitabın sıkıcı ve boğucu bulunacağını tahmin edebiliyorum şimdiden. Belki Rowling yazmasaydı ben de 1 haftada değil 1 ayda falan okurdum. Dili ise ağır değil aslında, hatta sürükleyici. Yine de küçük ayrıntılar ve karakterlerin birbiriyle bağlantıları çok önemli olduğu, bunları unutmamak gerektiği için çabuk okunması kişinin avantajı olur.

Dünya çapında çıktığı gibi bir dizi uyarlaması yapılacağı söylentileri duyulmuştu. Nedeni tabii ki bol malzeme, bol karakter, bol entrika ve sıfır büyü/zorlu özel efekt olmasıymış meğer. Tabii pek tutmadığı düşünülürse belki yapmazlar da, bilemem.

Boş Koltuk'u okumayı düşünüyorsanız, önce kitabın Rowling tarafından yazıldığı gerçeğini UNUTUN. O bize yer yer gayet güzel hatırlatıyor kendi kaleminden çıktığını. Çok şey beklemeyin. Güzel diyarlara yol alıp iyi hissetmeyi beklemeyin. En önemlisi, farklı bir Harry Potter beklemeyin. Sonra da sırf beklediğiniz gibi çıkmadı diye kitaba haksızlık etmeyin. Nerde bu adalet dedirtmeyin. Lütfen pls tşk.

Ana fikir: "Sizin sıçtığınız bok da gül gibi kokuyor sanki, di mi?"

Yorumlar

  1. hahaha ben kitabı alamadım bu arada. Salı annem gelecek ona aldıracağım. Bu yazdıkların bende kitabı alma arzusunu daha çok artırdı diyebilirim. Rowling adını görür görmez ağlamaya başlamam apayrı bir mesele ama o çılgın dünyayı yaratan ve beni o dünyaya sokan, 21. yyda bir "klasik" yaratan kadının sosyolojik, psikolojik çözümlemeleri de inanılmazdır eminim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ama bu sefer çılgın bir dünya yaratmamış. Bence yine de çok şey beklemeden başla, beğenirsen sürpriz olsun:D Ama bence beğenirsin, dar görüşlü değilsin gibi gördüm kitap konusunda.

      Sil
    2. Dar görüşlü değilim, teknik bakıyorum hatta kimi zaman, fena. Rowling teknik bakamayacağım bir yazar o ayrı da kastettiğim şuydu: yepyeni bir evren yaratabilen ve o evreni çok iyi, çok gerçek yaratabilen bir kadının yaşadığımız dünyayla ilgili bir kitabı beni çılgına çevirebillir :) Sanırım bu daha açıklayıcı oldu? Oldu di mi olmuştur :)

      Sil
    3. Anladım:) Çok görkemli bir kitap olmadığı için ondan büyük şeyler bekleyen kişilerin hayal kırıklığını okuyunca temkinli yaklaştım. Ama sen farklısın^^ Oku öyle konuşalım diyorum, umarım çılgına çevirir:D şu kitabı önyargısız takdir eden biri görmek istiyorum artık.

      Sil
    4. Annem gelsin kitabı aldırayım, konuşalım :) konuşalım ama çünkü ben edebiyat incelemesi yazmaktan nefret ediyorum :) mail atarım sana

      Sil
    5. Ya sonuçta buralar hep kendi özel alanımız, hobilerimiz. Nelerden nasıl bahsetmek istiyorsak öyle yapmalıyız bence. Konuşuruz o zaman, bekliyorum;)

      Sil
  2. Konu beklediğim gibi çıkmadı ama sonuçta rowlingin demek istediim ben harry potteri sirf aksiyondandan diil anlatimindan da cok etkilendim korsan olarak okurum artik :D sonuc oarak rowlingin anlatimi cok akici ve olayi insanin gozunde canlandirio sanki kitap okumuyo da film izliyoruz ve rowlingin kaleminden cikmis kotu bi roman olacagini dusunmem!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dediğim gibi, Rowling tanıdıklığını beklememek lazım, çok farklı şeyler yapmış bu sefer kadın. Herkesin seveceği türden değil kesinlikle. Umarım beğenirsin;)

      Sil
    2. Mihihiee, ben Rowling'i çok severim :) Garip bir şekilde Harry Potter serisinin tamamını okuyamadım :( Önce onları bitireyim de. Sonra mangalara dalayım, bu kitaba da bakarız :)

      Sil
    3. Katılıyorum, bence de önce HP'leri bitir:) Onlar asıl efsane!

      Sil
    4. Bu arada çok özür dilerim, başkalarının yorumlarına yazıyorum yorumu :( Of, nasıl okuyorsam yazıları. Kusura bakma :(

      Sil
    5. Aman olur öyle şeyler dert etme;)

      Sil
  3. Harika yorumlamissin kitabi aynen kelimesi kelimesine katiliyorum her seye

    YanıtlaSil
  4. kitabın 300. sayfasındayım. henüz bitirmedim ama kalan 300 sayfada da bir aksiyon olacağını sanmam. kitabı çıkar çıkmaz aldım ve çok boş vaktim olmasına rağmen hala bitiremedim. dediğiniz gibi önce yazarın kim olduğunu unutmalı insan bu kitabı okumak için ama şöyle de bir taraf var. kitap benim tarzımdan çok uzak, normal şartlarda böyle bir kitabı okumam pek mümkün değil ama hala ısrarla bitirmeye çabalıyorsam bu da j.k rowling'e olan hayranlığımdan. yorum yazınızı epey beğendim. tebrikler. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim:) Yukarıda da dediğim gibi, Rowling'in Harry Potter serisi ile karşılaştırma yapılmaması gerekir, birbirinden çok farklı kitaplar. Rowling yazdıysa mutlaka beğenirim diye düşünmemek gerekiyor ama siz de haklısınız. Ona torpil geçmeyeceğiz de kime geçeceğiz? Umarım belli bir süre sonra kitaba ısınıp bitirebilirsiniz.

      Sil
  5. Kitabi okuyorum daha bitirmedim. Su sekilde dusunun bu kitabj J.k yazmadi. Sadece o buyuk bir kadin. Her zaman sampiyon olmasini bekledigimiz bir yazar. Zirveye tirmanmak iktidar sahibi olmak cok zor bir istir. Rowling iktidar sahibi oldu. Bunu elinde tutmak kazanmaktan zordur,cok cok buyuk bir uzuntuyle soylerim ki rowling iktidari elde ettikten sonra bu kitapla kayip etti. Kotu diyemem asla ama Harry Potter bana anlatamayacagim duygular yasatti. Bos koltuk ise beklentimin altindaydi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de onu diyorum, bu kitabı Rowling'in yazdığını düşünerek okumamalı. Alıştığımızdan çok farklı bir iş yarattığı belli ama hep HP serileri ile karşılaştırıldığı için kitabın potansiyeli görülmüyor ne yazık ki. Bence yazarlık konusunda -sizin tabirinizle- iktidardan düşmüş değil. Bu sefer çocuklara/gençlere hitap eden fantastik türünde değil de, yetişkinlere hitap eden ve bizi farklı bir dünyaya alıp götürmeyen, kendi dünyamızda hapseden, hatta kötümser bir roman yazdığı için beğenilmiyor belki de. Ayrıca Harry Potter serisinin bize "farklı duygular yaşatmak" ve kendine bağlamak için uzuun, 7 kitaplık bir fırsatı vardı zaten. HP ile karşılaştırınca objektif olamıyoruz bence.

      Sil
  6. Harry Porter serisini okumayan biri olarak kitabı beğendim ben..Başka hayatların içine giriyorsunuz be bunu o kişilerin duyguları, sevinçleri, hüzünleri, hırsları ve kısaca tüm insacıl duygularını yaşayarak yapıyorsunuz...Aksiyon beklentisi olanlar için hüsran olacağı açık bence...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence HP serisini okumayanlar daha objektif bakarlar kitaba. Dediğiniz gibi aksiyon, fantastik dünya vs beklenmiş yazardan önceki işlerine paralel olarak. O masumiyet ve umut pek yok Boş Koltuk'ta, "herkesin içindeki iyilik ve sevgi, kötülüğü yenecek" mesajları da. Bu yüzden de hayal kırıklığına uğruyorlar sanıyorum.

      Sil
  7. Ben de J.K Rowling in diye aldım.Harry Potter öyle macera ve aksiyon doluydu ki.Boş Koltuk psikolojik bir roman sıkıyor insanı . Bu ne böyle ? Bunu ben de yazarım dedim içimden. oysa Harry Potterın kurgusu aklıma bile gelemeyebilirdi.Ayrıca Harry Potterı zevkle okurum ama Boş Koltuğu 3 gün önce aldım meral edip başladım 108 de bıraktım sıktı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet herkese göre olmadığı ve Harry Potter'a hiç benzemediği bir gerçek ama bu kitabı "kötü" yapmaz. Ayrıca lütfen bir de siz deneyin Boş Koltuk gibi bir roman yazmayı, eminim çok daha iyisini yazarsınız. Çeyreğini bile okumadan bırakıp kurgusunun zayıflığı hakkında konuşuyorsanız süper bir yetenek olmalısınız. Romanınızı bekliyorum.

      Sil
  8. Bu bloğa ilk defa giriyorum ve normalde yorum yazmayı vakit kaybı görsemde yazınızı çok beğendiğim için öncelikle tebrik etmek istiyorum. Boş koltuğu bitirmeme yaklaşık 100 sayfa kalsa da, aslında jk. rowling in bu kitabı hakkında olumsuz yorumlar bulabilmek için internette araştırma yaparken yazınıza rastladım. Olumsuz yorum arıyordum çünkü kitap en ufak keyif zevkini okuyucuya çok görürmüş gibi kaleme alındığından yazara bi hayli hınç güttüm, halbuki Harry Potter hayranı birisiyim ve yazara ve üslubuna ciddi bir hayranlığım var. Diğer yandan yazınızda sunduğunuz bakış açısını sonderece bilinçli ve olgun bularak ister istemez haklı olduğunuza kanaat getirdim. Karakterlerin hiç birinden hoşlanmadım ama bu konudaki tespitiniz beni bir adım ileriye sürükledi, bu yüzden teşekkür ediyor ve çalışmalarınızın ve analizlerinizin devamını diliyorum, esenlikle...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. Ben de ilk okuduğumda sizin gibi şaşırsam da HP'ye benzememesinin kitabı kötü yaptığını düşünmek haksızlıkmış gibi geldi. Yine ince düşünülmüş bir roman çünkü. Sevilmiyor , beğenilmiyor çünkü kitap okurken hissettiğimiz o başka güzel diyarlara gitme zevkimizi elimizden alıyor. Ama yazmanın bir sanat olduğunu unutmamak lazım ve sanat her zaman keyifli/güzel olmak zorunda değil. Direkt olumsuz eleştirmek yerine objektif bir şekilde benim açımdan da baktığınız için tekrar teşekkürler.

      Sil
  9. hehehe ana fikir iyimiş :)
    "Sizin sıçtığınız bok da gül gibi kokuyor sanki, di mi?"

    http://yekekeyeke.blogspot.com

    YanıtlaSil
  10. Nereden indirebiliriz, kindle için?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Google'da biraz bakındım ama bulamadım maalesef. Ben kitabını almıştım.

      Sil

Yorum Gönder